Pelvik Taban Neresidir ve İşlevi Nedir?
Pelvik bölge karnın en alt bölümündedir. Pelvisin içinde kalan bu bölgede mesane (idrar torbası), alt idrar yolları, kalın bağırsağın son kısmı olan rektum, anüs, dış genital organlar ile birlikte kadınlarda yumurtalıklar, rahim ve vajina, erkeklerde ise prostat yer alır.
Pelvik taban, pelvis ile kaslar ve bağlardan meydana gelen bütüncül bir yapı olup, rahim, mesane ve rektuma destek oluşturur. Pelvisin alt, iç kısmını örten, mesane, rahim, yumurtalık ve rektum için destek oluşturan kas tabakası grubu pelvik tabanı meydana getirir.
Pelvik tabanı oluşturan yapılar pelvisin ön kısmı (pubis) ile omurganın son bölümü olan sakrum arasında bir hamak gibi asılı durur. Bu hamağın görevi, üzerinde duran organları taşımak ve stabilizasyonlarını sağlamaktır. Bu hamağın üzerinde bulunan idrar torbası, kalın bağırsak gibi organlardaki düz kaslar bizim kontrolümüz dışında, istemsiz sinir sistemiyle çalışır. Pelvik taban kasları ise kol ve bacak kaslarımız gibi istemli, kontrol edebildiğimiz kaslardır. Bu özelliğiyle üzerinde taşıdığı idrar torbası ve kalın bağırsak çıkış kısmının bilinçli kontrolünü sağlar. İdrar ve bağırsak kontrolü ile cinsel yaşam açısından bu kasların işlevi çok önemlidir.
Pelvik Taban Problemleri ve Nedenleri?
Pelvik tabandaki kasların zayıflığı veya aşırı kasılması sonucu işlevsel bozukluklar meydana gelebilir.
* Kronik kabızlık
* Ikınma * Obezite
* Kronik öksürük
* İlerleyen yaş
* Sık idrar yolu enfeksiyonu
* Hamilelik, çoğul gebelik
* Normal doğum (uzamış ve zorlu doğum)
* Menopoz
* Pelvik bölge cerrahileri (kolon, rektum, rahim, prostat,)
* Diyabet
* Sedanter yaşam (sürekli oturma vb)
* Kafein, sigara, alkol kullanımı
* Doğumsal anomaliler
* Pelvik bölge travmaları, sinir yaralanmaları
Pelvik Taban Rehabilitasyonu Nedir?
Pelvik taban rehabilitasyonu, bu bölgedeki kas işlevlerini en etkin düzeyde çalıştırmayı amaçlayan tedaviler bütünüdür. Başta pelvik taban kaslarında varsa gerginlik ve tonus artışı ,ilk olarak bu kaslarda gevşeme sağlamak. Hasta eğitimi birincil olmak üzere, pelvik taban kaslarını kuvvetlendirici ve eşgüdüm içinde çalışmasını sağlayan egzersizleri, manuel tedavi yöntemlerini, biofeedback uygulamalarını içerir.
Pelvik Taban Rehabilitasyonu Uygulama Alanları Nelerdir?
* Sık idrara çıkma: Günde 8 defadan fazla idrara çıkmak tedavi gerektirebilir.
* İnkontinans: İdrar veya dışkı kaçırma anlamına gelir. Öksürme, gülme, hapşırma, egzersiz yapma sırasında idrar veya dışkı kaçırmak normal değildir.
* İdrar/dışkı boşaltma güçlüğü: Boşaltım sürecinde tam rahatlama hissetmemek, doluluk hissetmek boşaltım işleminin tam olmadığı anlamına gelmektedir. Ayrıca boşaltım işlemi sırasında ağrı hissetmek ve uzun süren bir uğraşla boşaltımı sağlamak normal değildir.
* Gece yatak ıslatma: Çocuklarda 5 yaşından sonra gece yatak ıslatmak normal değildir.
* Kabızlık: Haftada 3 defadan az dışkılamak kabızlık göstergesidir. Dışkılama sırasında ağrı hissetmek, tam boşaltım sağlayamamak, aşırı ıkınmak kabızlığın diğer bulgularıdır.
* Kronik pelvik ağrı: Alt karın, bel, kalça ve genital bölgede hissedilen ağrıdır. Bu durum bölgedeki kas-iskelet sistemi bozukluklarından kaynaklanabilir. Endometriozis, ağrılı mensturasyonda sık karşılaşılan bir durumdur.
* Ağrılı cinsel ilişki/Vajinismus: Cinsel ilişkiye girememe veya cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanması durumudur. Gergin pelvik taban kasları bu duruma neden olabilir.
* Cinsel işlev bozukluğu
* Erken boşalma (Prematüre ejakülasyon)
* İlişkide ağrı, sızı
Pelvik Taban Rehabilitasyonu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Pelvik taban bölgesinin rehabilitasyonu, kişinin sorununa yönelik olarak özel bir programla yapılır. İlk olarak pelvik taban kaslarında gevşeme sağlanır sonrasında hasta eğitimi ve egzersizler ile desteklenir.
Hasta eğitimi
* Yaşam tarzı değişikliği
* Mesane eğitimi
* Bağırsak eğitimi Egzersizler
* Düzgün duruş eğitimi (postüral farkındalık)
* Kor stabilizasyon egzersizleri
* Pelvik taban egzersizleri
* Basınç azaltıcı egzersizler (Hipopresif egzersizler)
* Solunum egzersizleri
* Ev egzersiz programının düzenlenmesi
Pelvik Taban Rehabilitasyonunun Faydaları Nelerdir?
• Pelvik taban kas fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• Pelvik taban bölgesinin dolaşımını arttırır.
• Bel, kalça ve solunum fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• İdrar ve dışkı fonksiyonlarının düzenlenmesini sağlar.
• Cinsel bozuklukların giderilmesinde yardımcı olur.
• Yaşam kalitesini arttırır.
